Jerzy Kossak (1886 – 1955) i Wojciech Kossak (1856 – 1942).

Jerzy Kossak. Napoleon’s vision on St. Helena, 1922

Lot 116. Jerzy Kossak (1890, Krakau – 1963, Krakau). „Napoleon’s vision on St. Helena“, 1922, oil on canvas, 97 x 100 cm, signed and dated on the lower left: Jerzy Kossak 1922. Estimate 10,000 – 20,000 euro. ImKinsky. 05/04/21. Sold 14,000 euro

Wszystkie prace Jerzego i Wojciecha Kossaków jakie ukażą się w ciągu tego tygodnia w austriackim ImKinski zebrałem razem. Wielkim zaskoczeniem jest dla mnie niezwykle ciekawa praca Jerzego Kossaka ‘Wizja Napoleona na św. Helenie’ namalowana w 1922 roku. Nie widziałem do tej pory jej replik (może przemknęła się niezauważona?) a zatem może to być praca jednostkowa. Tak również bywało u Jerzego, że popelnił jedną udana pracę i już do niej więcej nie wracał. Czy tak jest w tym przypadku? Również poniższy, lecz powtarzany wielokrotnie ‘Święty Hubert’ jest dobrze wykończony. Odnośnie prac Wojciecha Kossaka z tego katalogu to zwracaja uwagę jego ‘czyste’ pejzaże, bez najmniejszego śladu sztafażu. Wojciech Kossak jako pejzażysta jest mało znany bo każdy chce ułana na koniu. Okazuje się, że artysta bardzo dobrze radził sobie jako pejzażysta. Kto wie, gdyby nie te niekończące się jego długi do płacenia a stąd konieczność malowania dla kunsthandlerów, może oglądalibyśmy więcej z jego serca płynących obserwacji przyrody. Generalnie, każdy z obrazów z tego katalogu (aż siedemnaście prac Kossaków) jest dobry i można sobie wybrać coś do kolekcji (włączywszy hodowców koni, patrz ‘główki’ końskie Wojciecha!). Spodziewam się dużego zainteresowania tą aukcją zarówno kolekcjonerów (Wizja Napolenona Jerzego może być dużym przebojem wśród tych prac) jak też i handlarzy.

Jerzy Kossak. Saint Hubertus, 1935

Lot 117. Jerzy Kossak* (1890, Krakau – 1963, Krakau). „Saint Hubertus“, 1935, oil on canvas, 70 x 99 cm, signed and dated on the lower right: Jerzy Kossak / 1935. Estimate 7,000 – 14,000 euro. ImKinsky. 05/04/21. Sold 8,500 euro

Wojciech Kossak. Horse and soldier, 1923

Lot 118. Wojciech von Kossak (1857, Paris – 1942, Krakau). „Horse and soldier“, 1923, oil on cardboard, 32 x 24 cm, signed and dated on the lower right: Wojciech Kossak / 1923. Estimate 1,500 – 3,000 euro. ImKinsky. 05/04/21. Sold 3,500 euro

Wojciech Kossak. Washerwoman, 1933

Lot 119. Wojciech von Kossak (1857, Paris – 1942, Krakau). „Washerwoman“, 1933, oil, tempera on cardboard, 41 x 33 cm, signed and dated on the lower right: Wojciech Kossak / 1933. Estimate 1,500 – 3,000 euro. ImKinsky. 05/04/21. Sold 2,200 euro

Wojciech Kossak. Girl and cuirassier on horseback, 1934

Lot 120. Wojciech von Kossak (1857, Paris – 1942, Krakau). „Girl and cuirassier on horseback“, 1934, oil on hardboard, 90.5 x 70.5 cm, signed and dated on the lower left: Wojciech Kossak / 1934. Estimate 5,000 – 10,000 euro. ImKinsky. 05/04/21. Sold 9,000 euro

Wojciech Kossak. The hunt, 1932

Lot 121. Wojciech von Kossak (1857, Paris – 1942, Krakau). „The hunt“, 1932, oil on cardboard, 49.5 x 39 cm, signed and dated on the lower left: Wojciech Kossak / 1932, confirmation of authenticity by the artist on the reverse. Estimate 5,000 – 10,000 euro. ImKinsky. 05/04/21. Sold 6,000 euro

Wojciech Kossak. Resting soldiers in wintery forest

Lot 122. Wojciech von Kossak (1857, Paris – 1942, Krakau). „Resting soldiers in wintery forest“, oil on cardboard, 70.8 x 99.5 cm, signed and indistinctly dated on the lower right: Wojciech Kossak. Estimate 7,000 – 14,000 euro. ImKinsky. 05/04/21. Sold 8,000 euro

Wojciech Kossak. Head of a white horse, 1931

Lot 123. Wojciech von Kossak (1857, Paris – 1942, Krakau). „Head of a white horse“, 1931, oil on cardboard, 45.5 x 35.5 cm, signed, dated and inscribed on the lower right: Wojciech Kossak / 1931. Estimate 1,500 – 3,000 euro. ImKinsky. 05/04/21. Sold 4,500 euro

Wojciech Kossak. Landscape with trees , 1931

Lot 124. Wojciech von Kossak (1857, Paris – 1942, Krakau). „Landscape with trees“, 1931, oil on cardboard, 33 x 40.5 cm, signed and dated on the lower right: Wojciech Kossak / 1931. Estimate 1,000 – 2,000 euro. ImKinsky. 05/04/21. Sold 2,200 euro

Wojciech Kossak. Gallopping horse

Lot 125. Wojciech von Kossak (1857, Paris – 1942, Krakau). „Gallopping horse“, oil on cardboard, 50 x 40 cm, signed and indistinctly dated on the lower left: Wojciech Kossak / 1922 (?). Estimate 3,000 – 6,000 euro. ImKinsky. 05/04/21. Sold 6,000 euro

Wojciech Kossak. Landscape with grove

Lot 126. Wojciech von Kossak (1857, Paris – 1942, Krakau). „Landscape with grove“, oil on cardboard, 17 x 23 cm, signed on the lower left: Wojciech Kossak, old exhibition label 1936 on the reverse. Estimate 1,000 – 2,000 euro. ImKinsky. 05/04/21. Sold 2,200 euro

Wojciech Kossak. Horse head, 1924

Lot 127. Wojciech von Kossak (1857, Paris – 1942, Krakau). „Horse head“, 1924, oil on canvas, 50 x 39.2 cm (cut-out), signed and dated on the lower right: Wojciech Kossak / 1924. Estimate 1,500 – 3,000 euro. ImKinsky. 05/04/21. Sold 4,000 euro

Wojciech Kossak. Portrait of a white horse, 1931

Lot 128. Wojciech von Kossak (1857, Paris – 1942, Krakau). „Portrait of a white horse“, 1931, oil on cardboard, 41 x 31 cm (cut-out), signed, dated and inscribed on the lower right: Wojciech Kossak 1931. Estimate 1,500 – 3,000 euro. ImKinsky. 05/04/21. Sold 5,000 euro

Wojciech Kossak. Soldier watering his horse, 1933

Lot 129. Wojciech von Kossak (1857, Paris – 1942, Krakau). „Soldier watering his horse“, 1933, oil on cardboard, 31 x 24 cm (cut-out), signed and dated on the lower left: Wojciech Kossak 1933. Estimate 3,000 – 6,000 euro. ImKinsky. 05/04/21. Sold 6,500 euro

Wojciech Kossak. Birch forest

Lot 130. Wojciech von Kossak (1857, Paris – 1942, Krakau). „Birch forest“, oil on cardboard, 16 x 22 cm, signed on the lower left: Wojciech Kossak. Estimate 1,000 – 2,000 euro. ImKinsky. 05/04/21. Sold 2,200 euro

Wojciech Kossak. Coastal landscape, 1932

Lot 131. Wojciech von Kossak (1857, Paris – 1942, Krakau). „Coastal landscape“, 1932, oil on cardboard, 15.5 x 21.5 cm (cut-out), signed and dated on the lower right: Kossak / 1932, old exhibition label 1936 on the reverse. Estimate 1,000 – 2,000 euro. ImKinsky. 05/04/21. Sold 2,200 euro

Wojciech Kossak. Landscape with trees, 1934

Lot 132. Wojciech von Kossak (1857, Paris – 1942, Krakau). „Landscape with trees“, 1934, oil on cardboard, 16 x 21 cm, signed and (indistinctly) dated on the lower right: Wojciech Kossak / 1934 (?). Estimate 1,000 – 2,000 euro. ImKinsky. 05/04/21. Sold 2,200 euro

Mojżesz (Moise) Kisling (1891 – 1953). Raz jeszcze o litografiach z ‘Atelier Kisling’

D’après Moïse KISLING. Jeune femme nue (HC 25 ‘R’)

Lot 142. D’après Moïse KISLING (1891-1953). Jeune femme nue. Lithographie. Numéroté HC 25 “R” et signé au crayon Jean Kisling dans la marge. Tampon de l’atelier Kisling. 58 x 46 cm. Estimate 40 – 60 euro. Millon. 05/06/21

To już prawdopodobnie ostatni raz o pośmiertnych litografiach Mojżesza Kislinga wydanych przez syna, Jeana Kislinga. W niedawnym wpisie zawarłem fotografie stron książki przedstawiające informacje o niektórych litografiach wydanych przez Atelier Kisling w latach 1971-74 oraz o nakładach poszczególnych serii, https://polishartcorner.com/2021/04/30/atelier-kisling-mojzesza-kislinga-posmiertne-litografie/. Prawdopodobnie wypłyną wkrótce jeszcze dodatkowe informacje, gdyż czwarty tom bibliografii prac Mojżesza Kislinga jest w przygotowaniu.

Do wpisu tego skłoniła mnie jednak jedna z litografii jaka pojawiła się na nadchodzącej aukcji w paryskim Millon, pt. Akt młodej dziewczyny, opisana w katalogu jako d’après Moïse KISLING, czyli według Mojżesza Kislinga. Wartość tej atrakcyjnej litografii Millon oszacował na 40 – 60 euro (ok. 180 – 270 złotych). Litografia nosi stempel Atelier Kisling oraz numer HC 25 “R”, czyli Hors d’Commerce. W tym roku oraz w ubiegłym roku dwie identyczne litografie (inne numeracje) zostały sprzedane w Polsce, bez dodania słowa ‘według’, czy ‘d’aprè), mimo, ze są również pośmiertymi odbitkami z Atelier Kisling.

Poniżej praca sprzedanaw ubiegłym roku w Desie-Unicum za (uwaga!) 17,000 złotych (ok. 3,800 euro):

Mojżesz Kisling. Akt kobiecy (12/150). Źródło: katalog Desy-Unicum

Lot 107. Mojżesz Kisling (1891 Kraków – 1953 Paryż). Akt kobiecy, litografia barwna/papier , 61,5 x 50 cm (w świetle passe-partout), sygnowana ołówkiem p.d.: ‘Jean Kisling’ na pieczęci ‘ATELIER | KISLING’, opisana ołówkiem l.d.: ’12/150′, sygnowana na kamieniu p.d.: ‘Kisling’. Desa-Unicum. 05/19/20. Wylicytowano 17,000 złotych (ca 3,800 euro). https://desa.pl/pl/archiwalne-aukcje-dziel-sztuki/grafika-artystyczna-sztuka-dawna-o23h/mojzesz-moise-kisling/akt-kobiecy-udsr/?fsearch=1

Litografia ta nosi ten sam stempel Atelier Kisling a jedyną różnicą jest jej numeracja (12/150).

Z kolei, Sopocki Dom Aukcyjny sprzedał w styczniu tego roku tę samą litografię za 16,000 złotych (ok. 3,500 euro), choć z numeracją 1/16:

Mojżesz Kisling. Akt kobiecy (1/16). Źródło: katalog Sopockiego Domu Aukcyjnego

Lot 99. Mojżesz Kisling (1891 Kraków – 1953 Sanary-sur-Mer). Akt kobiecy, litografia barwna, papier, 58 × 46,5 cm (zadruk), 75 × 54 cm (arkusz), sygn. na płycie p. d.: Kisling, l. d. ołówkiem: 1/16 oraz p. d.: owalny wycisk ATELIER KISLING i podpis ołówkiem: Jean Kisling. Sopocki Dom Aukcyjny. 01/23/21. Wylicytowano 16,000 złotych. https://www.sda.pl/aukcja/obiekty/mojzesz-kisling-akt-kobiecy,31473,pl

Ten rynek litografii w Polsce stwarza pole do zamętu i okazję do niewybrażalnego zarobku. Domy aukcyjne chcą oczywiście sprzedać swój towar jak najwyżej, często same go kupują na aukcjach a wtedy dla nich zarobek jest oczywiście maksymalny. Klient, jeśli jest nieświadomy to wierzy opisowi katalogowemu lub sam błędnie zakłada, że kupuje unikatową pracę Kislinga a nie jego pośmiertną odbitkę (D’apres), nie wie też ile serii danej litografii zostało wyprodukowanych i po ile sztuk. Dlatego płaci bezrozumnie ponad 60-ciokrotną wartość tej pracy. Wydawałoby się, że w tej transakcji wszystko jest w porządku: dom aukcyjny nikogo nie zmusza do zakupu a klient ma prawo kupić za cenę jaka mu się podoba. Czy rzeczywiście tak jest? Co powie klient gdy kiedyś przeczyta ten wpis i ocknie się, że go wprowadzono w błąd? Czy nie pomyśli, że został oszukany? Czy wróci do Desy lub SDA jako klient? Rynek litografii Mojżesza Kislinga można tworzyć w Polsce rozumnie, wyjaśniać rodzaj odbiki, podać ich ilość i odpwiednio je wycenić. Pewien niesmak z tych dwóch sprzedaży prawie wszyscy powinni jednak mieć.

Portal Artinfo.pl podał z radością o ponad 70% wzroście sprzedaży sztuki w I kwartale tego roku w porównaniu do odpowiedniego kwartału ubiegłego roku. W tej liczbie mieści się ten bezrozumny zakup litografii według Mojżesza Kislinga w Sopockim Domu Aukcyjnym. Tego kominu cenowego prawdopodobnie już nikt nie powtórzy. A może by tak dać dobry przykład i uniewieważnić obie licytacje i rozpocząć je od nowa? (Oj naiwny jestem – będą pękać ze śmiechu handlarze i właściciele domów aukcyjnych!).

PS. Litografia, o której mowa, oparta jest na oleju ‘Girl Seated on the Grass‘ z 1935 roku, o wymiarach 31 7/8 x 25 5/8 cali, własność Oscara Gheza z Genewy (fotografia z książki ‘Kisling’ by Joseph Kessel, New York 1971, strona 261)