Akt stojący Katarzyny Kobro na aukcji 28 września 2013 w belgijskim domu Louiza z wyceną 20,000-25,000 € (lot #141). Praca pochodzi z ostatniego, tragicznego, okresu życia artystki i jest francuskim odlewem z 1948 roku. Póżniejsze odlewy tej rzeżby z roku 1989, z zachowanego gipsowgo modelu, były dwukrotnie sprzedane na aukcjach w Rempexie w 2009 i 2010 roku w przedziale 210,000 i 270,000 złotych (być może był to ten sam egemplarz).
Katarzyna KOBRO (Moscou, 1898 – Lodz, 1951) Nu debout,1948. Bronze à patine noire, signé “Kobro” sur la base. Porte le cachet du fondeur Tillo VALSUANI. Hauteur: 47,3 cm. Provenance : Galerie Franka Berndt, Paris Collection particulière, Paris 20.000/25.000 €
Amerykański Sloan’s and Kenyon wystawił w dniu 21 września 2013 duże płótno autorstwa Jerzego Tchórzewskiego z 1967 roku z ceną szacunkową $5,000-7,000 (lot 1276).
CZEOWIEK PRZESTRZEN, (MAN IN SPACE), signed and dated ’67 lower left, also signed, dated and titled on verso. Oil on canvas – Framed, 63 in. x 51 in.
Prawie bez walki licytacyjnej, obraz został sprzedany za $16,000. Praca ta była wystawiana na XXIV Biennale Sztuki Międzynarodowej w Wencji w roku 1968.
Warto w tym momencie zastanowić się ile ta praca będzie warta w Polsce. Wskażnikiem mogą byc sprzedaże dwoch prac tego autora o podobnych wymiarach z tej samej serii Postaci.
Jedną z nich, Postać w płonącym krajobrazie z roku 1968 została sprzedana w 2008 roku w Agrze-Art za 150,000 złotych (ok $68,000):
Jerzy Tchórzewski.Postać w płonącym krajobrazie, 1968
Drugą z prac, Postać z 1968r, sprzedano w 2002 roku (Polski Dom Aukcyjny Sztuka) za 107,000 złotych.
Jerzy Tchórzewski. Postać, 1968
Na marginiesie, narzuca się oczywista uwaga, że polskie malarstwo (z nielicznymi wyjątkami) nie zdobyło rynków światowych a jedynym rynkiem jest Polska. Druga uwaga to ta, że warto szukać poloników poza Polska i dobrze na nich zarobić w kraju, choć moim zdaniem lepiej je kolekcjonować.
Walery Płauszewski. POLNISCHES PAAR IN KRAKAUER TRACHT, 1899
Na niemieckim rynku antykwarycznym, raz na 2-3 lata, pojawia się praca Walerego Płauszewskiego przedstawiająca parę wieśniaków w ludowych strojach. Ostatnio, praca ta pojawila sie w firmie Hampel w Monachium na aukcji 20 września 2013 (lot 1343) z wyceną 1,000-1,500 euro:
Walery Plauszewsky, 1833 “” 1908 POLNISCHES PAAR IN KRAKAUER TRACHT Öl auf Holz. 35 x 24 cm. Rechts unten signiert und datiert “W. Plauszewski 1899”. Gerahmt. Das Paar im Freien vor einer teils nicht mehr verputzten Ziegelmauer stehend. Der Mann mit Schnauzbart, die Hände an den Gürtel gelegt. Die Frau links leicht hinter ihm mit einem Korb unter dem Arm und der anderen Hand in überraschter Geste an die Wange gelegt.
Jest to ta sama praca jaka była wystawiona w 2002 roku w Polsce w domu aukcyjnym Altus (26 września 2002, lot # 53) i sprzedana za 5,500 złotych.
Ciekawe jest to, że praca Płauszewskiego nie jest aż tak pracą oryginalną tematycznie. Jest to kopia fragmentu dużego obrazu Wincentego Wodzinowskiego Na swojską nutę (1889, olej na płótnie, 151 x 247 cm), własność Muzeum Narodowego w Krakowie. O tym fakcie żaden z domów aukcyjnych nie pisze i nie pisał, może z braku informacji lub celowo by uzyskać dobrą cenę za pracę tego malarza.
Wincenty Wodzinowski.Na swojską nutę, 1889
Powiększenie centralnego fragmentu dwóch postaci z obrazu Wodzinowskiego i ich ‘wycięcie’ pozwala skupić sie na znanym nam, z pracy Płauszewskiego, motywie. Porównanie jest jednoznaczne.
Warto zauważyć, że Płauszewski miał już 66 lat w roku powstania tej kopii (1899) . Czy miał tak dobre oczy by namalować tę prace z takimi detalami? Gdzie ją kopiował? Może to jest póżniejsza praca innego malarza? Nie znam niestety twórczości Płauszewskiego by mieć materiał porównawczy. Dobry historyk sztuki wątpliwości moje w mig rozwieje.
Notatka biograficzna o Walerym Płauszewskim podana jest na stronach polskiego forum sztuki artinfo.pl:
Walery Płauszewski (Plauszewski), syn emigranta 1831 pochodzącego z Podola, Piotra, naukę rozpoczął w Szkole Polskiej w Paryżu w 1842 roku. Przerwał uczęszczanie do szkoły i wybrał się w drogę do Polski z zamiarem przystąpienia do Powstania Wielkopolskiego. Zawrócony przez rodzinę kontynuował naukę do roku 1851. W szkole otrzymał nagrodę za rysunek i pejzaż w roku 1849/1850. Po skończeniu szkoły zajmował się projektami haftów i tkanin. Był nauczycielem rysunku w Szkole Polskiej. Żywo angażował się w życie emigracji polskiej w Paryżu. Brat Walerego Płauszewskiego, Piotr (1845-1910) był fotografem i rysownikiem, jego syn, Ludwik również wykazywał uzdolnienia artystyczne, był studentem szkoły sztuk plastycznych w Paryżu; zginął w czasie I wojny światowej, w 1914 roku. Walery Płauszewski kopiował dzieła z Luwru. Jedną z jego kopii malarskich Galeria Apollina zakupiła w roku 1875 rządowa komisja sztuk pięknych. Jednak głównie malował portrety. Dwa portrety jego pędzla znajdują się w zbiorach Muzeum Zamoyskich w Kozłówce, o innym portrecie, w zbiorach rapperswilskich, ukazującym generała J. Dwernickiego, istnieje informacja z roku 1928.
27 września 2013 niemiecki Auktionhaus Stahl wystawił pracę Aleksandra Gierymskiego “Kupiec wenecki”. Nie jest to praca skradziona przez Niemców w czasie II wojny światowej a jedynie druga ze znanych wersji szkicowych (modello).
Lot-Nr. 419. Gierymski, Alexander. (Warschau 1850 – Rom 1901). The Merchant of Venice
Ca. 1872/73, oil/canvas, 47 x 116 cm, lo. ri. sign. A. Gierymski, some rest., unframed. – Prov.: Bought by the great-grandfather of of the consigner in Munich in the late 19th cent. – It’s a study for G.s lost early masterpiece depicting the court scene from Shakespeares ‘Merchant of Venice’. – Polish history, figure a. landscape painter, younger brother of Maximilian G., 1868-72 he studied at the Munich academy, among others under K. von Piloty, a. was awarded a gold medal for his complementary work ‘The merchant of Venice’. 1873-79 he mainly lived a. worked in Rome. Thereafter he moved to Warsaw, but as recognition by the public failed to appear he left Poland a. lived in Germany, France a. Italy. G. is considered to be one of the most important polish artists. Starting from academic tradition he developed a naturalism which wasn’t understood by his contemporaries. Guided by his interest for light a. colour he later painted in a quasi impressionist manner. – Mus.: Warsaw (Nat. Mus.), Cracow, Wroclaw a. others. – Lit.: Saur, Thieme-Becker, Bénézit a. others. Reserve price: € 5.000,00. Pracę sprzedano za 110,000 euro.
Znany jest drugi szkic do “Kupca weneckiego” z 1872 roku, znajdujący się w prywatnej kolekcji:
Praca ukradziona w czasie ostatniej wojny należała do Kazimierza Moritza z Łodzi. Poniżej, zachowana jej fotografia:
Scena z sądu “Kupca weneckiego”, 1873. 91×230 cm, olej na płótnie.