Lot 2009. SUCHOLDOWSKI, January (1797-1875), Kopie 1.H.19.Jh.nach, “Der Tod des Prinzen Joseph Poniatowski bei der Schlacht von Leipzig“, Öl/Lwd., 59 x 80, doubliert, rest., originaler Prunkrahmen. Opening 2,400 euro. Von Zengen Kunstauktionen. 11/27/20. Sold 5,000 euro

Obraz z niemieckiego Von Zengen, z ceną rezerowową 2,400 euro jest kopią pracy francuskiego malarza Horacego Verneta (1789 – 1863) pt Mort du prince Józef Poniatowski à la bataille de Leipzig, namalowanego w Paryżu w 1816 roku. W Von Zengen, obraz został przypisany Januarowi Suchodolskiemu (1797 – 1875) i to nie wiadomo czemu. Sama historia śmierci maszałka armii francuskiej Józefa Poniatowskiego (mianowany został marszałkiem za zasługi w czasie bitwy pod Lipskiem, 16-19 pażdziernik 1813, i cieszył się nominacją kilka dni) nie została wyjaśniona i przypuszcza się, że ranny w bitwie został ‘dobity’ przypadkowo przez tzw friendly fire, czyli z ręki własnych żołnierzy. Obraz Horacego Verneta był, przynajmniej do 1918 roku, własnością rodziny Poniatowskiech w Paryżu (Marii Teresy z Poniatowskich Tyszkiewicz) a być może nawet dłużej, do czasów II wojny światowej. Później obraz Verneta zaginął, lecz (uwaga) pojawił sie niespodziewanie w 2012 roku w rękach Corneliusa Gurlitta, którego ojciec pracował jako handlarz dziełami sztuki w okresie Niemiec hitlerowskich. Sprawa tego handlarza była dośc głosna w prasie kilka lat temu bo odnaleziono w u niego ponad tysiąc obrazów, prawdopodobnie zrabowanych przez Niemców (celowo nie używam eufemistyczneg słowa ‘nazistów’ lub ‘hitlerowców’) różnym kolekcjonerom w Europie. Kiepska fotografia tego obrazu (niestety z watermark) jest na stronach prac zaginionych i podaję ją poniżej.

Sama oryginalna praca Verneta cieszyła się sporym powodzeniem i wykonano co najmniej kilka mniej lub bardziej udanych jej kopii. Niektóre z tych kopii posada MN w Warszawie i Krakowie, jest też w warszawskich Łazienkach a także przynajmniej jedna jest w Polsce w kolekcji prywatnej. Dodatkowo, według pracy Verneta zostało wykonanch kilka sztychów przez różnych rytowników. Kopia przechowywana w MN w Lazienkach jest przypisana Marcinowi Zaleskiemu a w rękach prywatnych jest kopia przypisana Januarowi Suchodolskiemu. Nie potrafię powiedzieć, jakim autorom przypisane są kopie ze zbiorów MNW i MNK. Kopia z MN w Warszwie wygląda, na moje oko, na pracę bardzo amatorską.

Mając sporo materiału porównawczego a zwłaszcza fotografię oryginału Verneta można odnieść się do kopii z Von Zengen. Różnice są widoczne, szczególnie w partii krajobrazu, lecz dlaczego tę pracę miałby namalować Suchodolski pozostaje dla mnie tajemnicą. Nasuwa mi się oczywiście myśl, że January Suchodolski namalował wiele kopii swoich prac i stąd może to przypisanie. Praca z aukcji posiada z u dołu na ramie plakietkę z opisem Retreat from Leipsic /crossing the Elsner /20th October 1813/ F. Girard. Błędna jest data śmierci Poniatowskiego (winno być 19 pażdziernika). Natomist nazwisko malarza (F. Girard) może sugować Francoisa Girarda (1770 – 1837), dość znanego francuskiego malarza epoki napoleońskiej. Myśle, że skoro jest błąd w dacie śmierci Poniatowskiego to pewnie między bajki trzeba włożyć też autorstwo kopii.

Jednak kopia z Niemiec nie jest droga, jest do pewnego stopnia atrakcyjna (zważywszy, że oryginał by kosztował ok miliona euro) oraz jest oprawiona w dobrą ramę na jakiej widać u góry i dołu piękny symbol Napoleona (literkę ‘N’ w otoczeniu liści laurowych). Praca jest stara i jest konserwowana dublażem. Kopia ma wymiary oryginału.