Bruno Schulz (1892 – 1942)

Bruno Schulz. Poetische Szene mit Akt

Ten sam rysunek, ‘Adela na balkonie’, usiłował sprzedać w 2016 roku niemiecki dom aukcyjny Grisebach z wyceną 2,500 – 3,500 euro, https://polishartcorner.com/2016/11/02/bruno-schulz-1892-1942-4/. Praca została jednak zdjęta wtedy z aukcji chyba na skutek wątpliwości autentyczności jaka się wkradła po porównaniu do znanej pracy ołówkowej w zbiorach Muzeum Literatury Mickiewicza w Warszawie. Rysunek ten teraz wrócił z proweniencją mówiącą o odnalezieniu go w książce, jakiej właścicielem był ktoś w północych Niemczech. Gotów byłbym w to uwierzyć, gdyby pochodziła z domu rodziny Felixa Landau, tj. SS-mana kóry ‘opiekował’ się Schulzem w drohobyckim getcie lub rodziny oficera Karla Günthera, tj. SS-mana, który zastrzelił 19-go listopada 1942 roku bezbronnego Schulza idącego ulicą z bochenkiem chleba. Być może jest w tym trochę prawdy skoro tym razem cena rezerwowa podskoczyła już do 15,000 euro. Gdyby taka (moja ostrożnie wydumana?) proweniencja okazała się prawdą to wartość pracy otarłaby się o 100,000 euro. Warto pogrzebać w niemieckich życiorysach. Czy nazwa obecnego domu aukcyjnego na jakiś związek z nazwiskiem Karla Günthera o jakim wyżej?

Not sold

Lot 314. Schulz, Bruno 1892 Drohobycz, Österreich-Ungarn – 1942 Drohobycz, Polen. Poetische Szene mit Akt. Mischtechnik (Tusche, Kohle, Graphit) auf grauem Papier. Wohl 1930er Jahre. In Tusche signiert und nicht vollständig lesbar datiert u.re.; in Blei signiert u.li. Im Passepartout. 29,8 x 21 cm; PP 49,5 x 39,3 cm. Eckabrisse o. und u. re. Vormals drei Ein- und Abrisse o.li., diese hochwertig restauriert. Prov.: Privatbesitz Norddeutschland, dort im Nachlass in einem Buch unrestauriert aufgefunden, Kunsthandel Norddeutschland, Kunsthandel Dresden Wie ein roter Faden zieht sich das Bildmotiv des weiblichen Aktes durch das zeichnerische und druckgrafische Werk von Bruno Schulz. In möglichst spannungsvollen Kompositionen – als Kontrapart zu einer bekleideten Personengruppe, als Gesprächspartner in absurder Situation oder als Objekt sinnlicher Begierde wird der Akt besonders häufig zum zentralen Bildgegenstand. Auch hier ist der Charakter diskussionswürdig – inmitten einer desinteressierten Personengruppe strahlt die helle Figur und wird dennoch vom Umfeld nicht beachtet. Stattdessen scheinen sich die bleiernen Blicke der Umstehenden auf ein Ereignis in einiger Distanz unterhalb der Gruppe zu richten, so dass die Vermutung nahe liegt, die Szene spiele auf einem Balkon oder einer Terrasse. Die karikatureske Absurdität der Szene rückt die Komposition in vergleichbare Nähe zu weiteren Skizzen Schulzes, die das poetische Spiel mit Realitäten und Surrealitäten thematisieren. Vgl. hierzu z.B. “Phantastische Szene in Drogobytsch”, Bleistiftzeichnung, In: Bruno Schulz. Das Götzenbuch (Xiega Balwochwalcza). Zum Druck vorbereitet und mit einführenden Worten versehen von Jerzy Ficowski, Warschau [1988], S. 124, Nr. 9. Reserve 15,000 euro. Dresdener Kunstauktionshaus Günther. 03/28/20

Eleonora Spleszyńska Kotwicz – Onichimowska (1869 – 1962)

Eleonora Spleszyńska Kotwicz – Onichimowska. Martwa natura, 1891

Martwa natura opisana jako ‘prawdopodobnie polskiego malarza’. Sygnaturę ‘S. Spleszgiorka’ można śmiało przeczytać i przetłumaczyć na E. Spleszyńska. Olej Eleonory Spleszyńskiej a później Eleonory Spleszyńskiej-Kotwicz Onichimowskiej został wytropiony i sprzedany za 500 euro (hammer) z wyściową ceną 200 euro. Malarka mało znana i występuje w literature głównie jako Onichimowska. Bardzo dobrze namalowany portret przedstawiający jej męża znajduje się w Muzeum Narodowym w Warszawie.

Onichimowska-Spleszyńska, Eleonora. Portret Bolesława Onichimowskiego, olej; płótno; 142 x 101 cm. Muzem Narodowe w Warszawie

Znacznie gorzej namalowany portret kobiety był sprzedany na Litwie (poniżej).

Eleonora Spleszyńska Kotwicz – Onichimowska. Portret kobiety, 1904, olej, płótno, 63,5 x 49,5 cm

Wracając do aukcji to zaskoczyła mnie i zastanowiła ta bardzo dobrze namalowana martwa natura z owocami, datowana na rok 1891, jaka powstała dopiero na początku kariery malarskiej tej artystki. Stąd moje wątpliwości, czy aby na pewno namalowała ją młodziutka Eleonora Speszyńska. Nie ma bowiem wiele materiału porównawczego i większość licytujących być może było zdanych jedynie na swoja intuicję. Niemniej, jeśli to rzeczywiście jest olej Spleszyńskiej to zakup nie był drogi a może to być ciekawy jako ‘conversation piece’ niezależnie od tego, że prac polskich artystek pędzla jest mało.

Lot 026070. S. Spleszgiorka, probably Polish painter, 19th/ 20th century, still life with fruit, good materiality, oil / painting cardboard, signed and dated 1891 upper left, minor traces of age, approx. 28.5 x 38.5cm, frame 44 x 53.5 cm. Reserve 200 euro. Henry’s Auktionshaus. 02/29/20. Sold 500 euro

Władysław Bakałowicz (1833 – 1903)

Władysław Bakałowicz. Musikstunde

Porównując do kompozycji Władyslawa Bakałowicza przedstawiających sceny z francuskich dworów królewskich ta praca wcale mnie nie razi. Można takim olejem cieszyć się o ile zdoła się go kupić po rozsądnej cenie. Cena estymacyjna 5,800 euro jest nierealna, nawet na polskie ceny.

Lot 101. Gemälde Ladislaus Bakalowicz 1831 Chrzanów – 1904 Paris “Musikstunde” u. re. sign. u. bez. Bakalowicz Paris Öl/Holz, 55 x 42 cm. Estimate 5,800 euro. Kunst- und Auktionshaus Wilhelm M. Döbritz. 03/14/20