Zainteresowanie malarstwem monachijskim nie zanika, choć jest mniejsze porównując do malarstwa współczenego. To może być terend przejściowy lecz nie wiadomo jak długo będzie trwał. Praca Jana Chełmińskiego wygląda na powstałą jeszcze w Monachium a nie Nowym Jorku i cieszę sie z nieobecności Napoleona. Scenka rodajowa zgrabna lecz smutna i pozytywnie odróżnia sie od innych jego prac.

Lot 381. Jan van Chelminski (Polish, 1851-1925). A winter village street scene with Hussars departing for war, signed l.l., oil on board, 29 by 42cm, in the original gilt frame. Estimate 2,500 – 3,000 GBP. Kinghams Auctioneers. 12/10/21. Sold 6,000 GBP.

Wystarczy, że pojawiła się kompozycja Jana Chełmińskiego z Napoleonem i księciem Józefem Poniatowskim by cena estymacyjna niedużego obrazka poszybowała do 30,000 dolarów (co prawda kanadyjskich). Napoleon wraz z Poniatowskim to częsty motyw pojawiający się w pracach tego malarza – chyba był spory popyt na te prace u Polaków w Kanadzie i w USA.

Lot 98. Jan van Chelminski (1851-1925), Polish. NAPOLEON AND PRINCE PONIATOWSKI’S ARMY DURING THE RUSSIAN CAMPAIGN IN 1812. Oil on canvas; signed lower right, 17.5 ins x 22.5 ins; 44.5 cms x 57.2 cms. Estimate $20,000-$30,000. Waddington’s. 11/25/21

Lot 56. JAN VAN CHELMIŃSKI (POLISH, 1851-1925). Napoléon’s Army Traversing Somosierra Pass in the Guadarrama Mountains, 1808, signed ‘Jan V. Chelminski’ (lower left), oil on canvas, 16¹⁄₂ x 26¹⁄₂ in. (41.9 x 67.3 cm.). Estimate $25,000 – 35,000. Christie’s. 10/15/21. Sold $27,500

Dwa oleje Jana Chełmińskiego – jeden gdy jeszcze był początkującycm malarzem, uczył się i walczył o uznanie w Monachium a drugi z okresu późniego, nowojorskiego, gdy przy boku bogatej żony mógł sobie pozwolić na malowanie w ciszy i w dostatku. Kompozycja przeprawy armii napoleońskiej przez przełęcz miała również inne repliki autorskie i jedną z nich prezentowałem przed laty: https://polishartcorner.com/category/chelminski-jan/page/3/. Niby nic złego ale obraz z Doyle był i większy i lepiej namalowany. Teraz pewnie trzeba będzie zapłacić więcej za gorszy i mniejszy obraz bo rynek w Polsce czeka już na niego.

Druga i starsza kompozycja to być może uwertura do jakiegoś zopfa tego malarza bo tego typu prace powstawały wtedy w jego pracowni monachijskiej.

Jean van Chelminski (1851-1925) Polish. “The Dispatch Riders“. Signed and dated 1876, oil on board, 15cm by 20.5cm . Estimate: £800 – £1,200. Tennants. 11/03/21. Sold 3,000 GBP

Zastanawiam się co ma przedstawiać ta scena. Z jednej strony granicy (stoją chyba słupy graniczne?) mamy grupę galopujących napoleońskich ułanów, może nawet ktoś powie, że polskich, a po drugiej stronie mamy pędzącą trojkę wyglądającą na rosyjską. W saniach siedzi ktoś z nałożoną współczesną czapką wojskową, w XX-wiecznym mundurze wojskowym, i chyba z nagantem w ręku. Może ktos lepiej ‘rozbierze’ ten dla mnie zagadkowy olej.

Lot 42. JAN VAN CHELMINSKI (POLISH, 1851-1925). Oil on canvas. Military Scene. Signed lower left. From a New Rochelle, NY collection. – Dimensions: 20.75″ high x 32.5″ wide. Estimate $15,000 – 25,000. Clarke. 06/20/21

Obraz ten był na aukcji w tym samym domu aukcyjnym półtora roku temu z wyceną $7,000 – 10,000 (https://polishartcorner.com/2019/11/12/jan-chelminski-1851-1925-18/) i chyba spadł skoro pojawił się po raz drugi. Proszę porównać obecną wycenę – ledwo połowa tamtej. Ten sam obraz? Wygląda na ten sam. Zatem dlaczego deprecjacja? Wszyscy wiemy, że polskie malarstwo winno piąć się nieustannie w góre, tak jak pną się ceny prosto do nieba w Desie, PolswissArt i SDA? Obraz wydaje się być prawdziwy i co do tego wcale się nie spieram. Można jedynie zastanowić się, czy warto go kupić. Generalnie, dobry obraz Jana Chełmińskiego może sprawić wielka przyjemnośc kolekcjonerowi, zwłaszcza malarstwa monachijskiego. Trzeba w tym celu polubić, w przypadku Chelmińskiego konie, polskich ułanów z czasów napoleonskich, Napoleona i niektórych polskich generałów tamtego okresu. Te wszystkie elementy znajdują się na tym obrazie Chełmińskiego z Dan Morphy Auctions a jednak, moim zdaniem, obrazu nie warto jednak kupić, nawet za wyjściowe rozpaczliwe wołanie o $1,300. Jest to słaba praca w żółtej, trochę niespodziewanej kolorystyce. Chełmńskiego cenię choćby za malownie arystokratycznych koni, smukłych i wysokich, nie perszeronów, dobrze odżywionych, lśniących od dobrego traktowania, nie zmęczonych. Tutaj na obrazie widzimy w zasadzie jedynie ich trzy zady. Napoleon stoi gdzieś daleko, coś pokazuje ale nie wiadomo co. Kolorystyka przypomina dawny pejzaż z Tarnobrzegu, gdy wiatr za komuny zawiewał rodrobionym pyłem żółtej siarki. Gdyby mnie ktoś zapytał co robić to odpowiedziałbym by taka osoba obejrzała w sieci (nawet na moim blogu) szereg dobrych i bardzo dobrych olejów tego malarza. Wnioski nasuną sie same.

Nie należy kupować słabej pracy dobrego malarza tylko dlatego, że go cenimy. Rozumiem równocześnie presję wywieraną na kupujących i ciśnienie rynku. Trudno nie zrozumieć zachowania ludzi przekonanych, że należy kupić bo inni kupują, inni tak radzą i wszystko idzie w górę i musi iść w góre i będzie szło w górę. Może jednak okazać się za jakiś czas, że rynek przestanie szaleć a wygranymi pozostana jedynie pośrednicy go pomujący.

Lot 1083. JAN VAN CHELMINSKI (POLISH, 1851 – 1925). Site measures 20″ x 30″. Overall 27″ x 37″. Painting titled on lower right verso in hand of artist, Jan Van Chelminski. This oil on canvas depicts a winter scene of four dismounted soldiers in uniform with their horses and another soldier. CONDITION: Very good restored condition, with one small vertical tear of about 1-1/2″ along the front right leg of the horse on the far left. This is nearly invisible and could be easily repaired at very little cost. No other evidence of damage, repairs, or inpainting are visible under a blacklight. PROVENANCE: Schwartz Galleries, 517 Madison Ave., New York, New York, and a New Jersey private collection. A very attractive piece. Estimate $2,500 -4,500. Dan Morphy Auctions. 05/18/21

Rodzynkiem na obecnym martwym rynku okazł się mały olej z okresu wojen napoleońskich Jana Chełmińskiego przedstawiający żołnierza na koniu. Pracę sprzedano za 4,200 euro co jest dobrą ceną. Na minus tej pracy Chełnińskiego należy zaliczyć wielość podobnych jego prac, za plus natomiast, że ta jest wyjatkowo zgrabną i zwartą kkompozycją. Osobiście, staram się unikać kolekcjonowania tego rodzaju powielanego  tematu i to jest praca raczej dla handlarza.

Lot 293. Jan V. Chelminski (Brzostow 1851-1925 New York). Aus den napoleonischen Kriegen: Kundschafter, Öl auf Mahagoni-Tafel, rechts unten signiert, 32,4 x 26 cm, in gekehlte Holzleiste gerahmt, Gesamtgröße: 41 x 34,5 cm. Feines, detailliert ausgeführtes Gemälde des für seine Darstellungen aus den napoleonischen Kriegen berühmten Künstlers. Einige minimale Farbabsplitterungen am linken unteren Rand, ca. 3 cm langer Kratzer im Himmel, Firnis vergilbt.>> Schüler der Warschauer Zeichenschule, ab 1875 der Münchner Akademie unter Jozef Brandt und Franz Adam. Seit 1879 internationale Erfolge, zahlreiche Reisen, 1884 New York, 1893 London, 1895 Paris, 1899 St. Petersburg, seit 1915 dauerhaft in New York. Estimate 3,000 euro. Daewo. 04/19/20. Sold 4,200 euro

Olej będący kombinacją dwóch autorów: Jana Chełmińskiego oraz amerykańskiego malarza Roberta Boskercka. Husarz na koniu wyszedł niewątpliwie spod ręki Chełmińskiego; podejrzewam, że również droga leśna jak i błoto na drodze były jego pędzla. Krajobraz leśny z pierwszoplanowymi brzozami to nie był styl pana Jana. Nie wiem jakim malarzem był Robert Boskerck i nie widziałem jego krajobrazów lecz jego brzozy z częściowo oberwaną korą oraz ten lasek zmieniły tło Chełmińskiego do jakiego nas przyzwyczaił. Tak czasami bywało, że jednen kolega malarz pomagał drugiemu: Gryglewski szykował czasami perspektywę niektórym pracom Matejki, Wiewiórski-Gorstkin malował śnieg do niektórych obrazów Wojciecha Kossaka, etc, etc. Kilku malarzy współtworzyło partie znanych nam panoram. Zatem Chełmiński – Boskerck tandem to nic niezwykłego i każdy z tych artystów dawał z siebie to co potarfił namalować najlepiej. Stawiam tezę, że powstała lepsza praca niżby została namalowana jedynie przez Chełmińskiego.

Lot 474. Jan van Chelminski (Polish/British/New York, 1851-1925) & Robert Ward van Boskerck (American, 1855-1932). “Prussian Cavalry Soldier on Horseback in the Woods“, oil on canvas, signed by each artist lower left. Framed. 54″ x 23″, framed 58″ x 27”. Provenance: Private collection, New Orleans, Louisiana, descended in the family.
Notes: Chelminski and van Boskerck were accomplished artists; the former specialized in Napoleonic military/war scenes, the latter in landscapes. This stunning chef d’oeuvre of military equestrian prowess in a sylvan winterscape captures the virtuoso and best of both artists and exemplifies the Sherwood Studio co-op that engendered this collaborative. In 1883 Sherwood Studios opened its doors as an in-residence living quarters and studios for artists and their families at 58 West 57th Street. The forty-five apartments were the first of their kind, on such a large scale, to foster an artist community of whom both Chelminski and Boskerck were long-term residents, routinely exhibiting together in the first floor reception galleries. This work was likely commissioned by another Sherwood resident or by a fellow Boskerck patron as the collaboration produced a much more in-depth landscape of paper birch trees and brush surrounding the cavalry officer. Estimate $10,000 – 15,000. New Orleans Auctions Gallery. 12/07/19

Scena z życia wysokich sfer sprzed 300 lat mająca prawie nic wspólnego z teraźniejszością i nic nie wnosząca do teraźniejszości. Dlatego oceniam pracę za słabą mimo niewątpliwie bardzo dobrego warsztatu malarskiego. Las sosnowy jest piękny, drzewa wysokie, konie równie wysokie i piękne i nie są to perszerony, osoby na wycieczce w lesie ślicznie ubrane, dzieci na kucykach bawią się znakomicie. Bardzo czysta scena w ciepły dzień uchwycona i to tyle. Jakie jest przesłanie tej pracy? Co jest w niej ważnego? Czy jest w niej coś co przyciągnie ludzi na ewentualną wystawę? Jan Chełmiński to dla mnie artysta, który mógł malować znaczące sceny nawiązujące do historii polskiej a wybrał, w wielu przypadakach, puste w przesłaniu obrazki.

Lot126. Jan Chelminski (Brzostav 1851-1925 New York City). Familienausflug, signiert, datiert Jan Chelminski 1877, Öl auf Holz, 26,5 x 35 cm. Estimate 6,000 – 8,000 euro. Dorotheum. 12/10/19. Sold 8,320 euro

Jana Chełmińskiego rozważań z wojen napoleońskich ciąg dalszy. Bardzo statyczna opowieść i trudno powiedzieć co podziwiać: trzy zady końskie i jedną glowę zimową porą czy też też dwóch oficerów(?) rozmawiających. Słaba kompozycja za to estymacja mocna.

Lot 1042. JAN VAN CHELMINSKI (POLISH, 1851 – 1925). Painting titled on verso in hand of artist. Provenance: Schwartz Galleries, 517 Madison Ave., New York, New York, and a New Jersey private collection.Artist: JAN VAN CHELMINSKI (Polish, 1851 – 1925)Condition: Very good restored condition. No evidence of damage, repairs or inpainting under black light.Medium: Oil on canvasSignature: Signed lower-right “JAN V. CHELMINSKI”Title: RECONNOITERING, PENINSULAR CAMPAIGN 1808: ENGLISH STAFF OFFICERS AND 10TH HUSSAR ORDERLIES.Work Size: 20″ x 30″ Condition: Dimensions: Frame: 27″ x 37″. Estimate $7,000 – $10,000. Dan Morphy Auctions. 12/12/19