Chełmoński? Rapacki? a może naśladowca Zygmuntowicza?

Obraz w posiadaniu czytelnika

Czytelnik poprosił mnie o wyrażenie opinii o wyżej pokazanym oleju na płótnie (51 x 71 cm). Sądzi, że jest praca Józefa Chełmońskiego, nie jest sygnowana, na ramie znajduje się tabliczka z napisem “Nad Niemnem, Wilno 1908”. Równocześnie nadesłał fotografię podobnego obrazu, sygnowanego nazwiskiem Józefa Rapackiego (poniżej), obrazu który spotkał gdzieś na jarmarku.

Krajobraz jezienny. Sygnowany J. Rapacki, 1927

Na domiar złego, znany jest obraz Zygmuntowicza Roztopy jesienne, opublikowany w postaci przedwojennej pocztówki wydanej przez Wydawnictwo Salonu Malarzy Polskich w Krakowie. Ciekawe, że na pocztówce autorstwo pracy przypisane jest St. Zygmuntowiczowi, czyli nowemu wcieleniu Zygmuntowicza. Poprzednio, Zygmuntowicz nosił inicjały ‘I’ (od Ignacy) lub ‘F’ (Franciszek) i tak tytułują go eksperci z największych domów aukcyjnych w Polsce. Obecnie dochodzi kolejne imię, czyli ‘St’ od najprawdopodobniej Stanisław. Wierzę, że istniał obraz Zygmuntowicza skoro wydano pocztówke z jego wizerunkiem.

St. Zygmuntowicz. Roztopy jesienne. Pocztówka
Strona odwrotna pocztówki

Znanych jest kilka obrazów Zygmuntowicza o podobnym temacie, malarza o wymyślonym nazwisku bez śladu biografii. Poniżej przykład z krajobrazem roztopów jesiennych w którym Zygmuntowicz dodał dwie bryczki.

F(?) Zygmuntowicz.

Bywają też ‘przeniesienia’ bryczki w nieco inne krajobrazy, o czym dawno temu pisałem: https://polishartcorner.com/2023/12/01/ignacy-zygmuntowicz-vel-czeslaw-wasilewski-5/, https://polishartcorner.com/2019/12/26/czeslaw-wasilewski-vel-zygmuntowicz-vel-zaranowski/

Podsumowując, czytelnik ma nadzieję, że posiada obraz Chełmońskiego lub może Rapackiego. Zapraszam do dyskusji. We wrześniu szykuje sie wysyp na aukcjach wielu znakomitych poloników a do tego czasu można zapełnić blog ersatzem.

Józef Chełmoński (1849 – 1914)

Józef Chełmoński. A Kulig, 1884

Obraz legenda.

Lot 54. Józef Chełmoński Polish 1849 – 1914. A Kulig, signed and dated JOZEF CHELMONSKI / 1884  lower right, oil on canvas. Unframed: 125.5 by 176cm., 49½ by 69¼in. Framed: 141.3 by 191.5cm., 55½ by 75½in. We are grateful to Tadeusz Matuszczak for endorsing the attribution to Józef Chełmoński. To be included in the forthcoming catalogue raisonné (no. 124). Provenance: Antoni Maryanowski, London, by 1951; J. Kamiński, Toronto, by 1960. Richard Green, London, by 1977; Acquired from the above by the present owner. Exhibited: Paris, Salon, 1884, no. 517 (as Le Carnaval en Pologne) ; New York, The Kościuszko Foundation, The Fifth Annual Exhibition of Paintings by American Artists of Polish Descent jointly with Selected Polish Painting from 1793 to 1939, 1951, no. 5 (as Wedding Party Coming from Church (Kraków region), lent by Antoni Maryanowski, London); New York, The Kościuszko Foundation, on loan, 1965. Estimate 300,000 – 500,000 GBP. Sotheby’s. 07/04/24. Sold 450,000 GBP

Józef Chełmoński (1849 – 1914)

Józef Chełmoński. The Faithful Mount’s Reward

– Koń, jaki jest, każdy widzi – to najsłynniejsza sentencja autorstwa ks. Benedykta Chmielowskiego, autora głośnych „Nowych Aten”, czyli swoistego kompendium wiedzy o otaczającym go świecie. Budzi moje zdumienie zafascynowanie tym koniem, nawet jeśli narysował go sam Józef Chełmoński

Lot 16. Jósef Chelmonski (Polish, 1849-1914). The Faithful Mount’s Reward, signed ‘J. Chelmonski’ (lower right), charcoal on paper, sight size 29.2 x 36.8 cm (11 1/2 x 14 1/2 in); framed 42.0 x 50.0 x 1.5 cm (16 1/2 x 19 3/4 x 3/4 in). Estimate $1,000 – 1,500. Bonhams. 11/02/23. Sold $3,500

Wlastimil Hofman (a jakże)

Wlastimil Hofman. Lecą muchy

Lot 76. Oil on canvas. Wlastimil Hofman (1881–1970) was a Polish painter, one of the more popular painters of the interwar and postwar years. Starting price $2,800. Aviv Gallery (Izrael). 08/28/21. Not sold

To coś na dobry humor i udane zakończenie tygodnia. Nasi ‘starsi bracia w wierze’ zaproponowali autorstwo tej pracy Wlastinilowi Hofmanowi i nawet bez wahania odczytali jego sygnaturę.

Cena jest bardzo atrakcyjna i szykuje sie ostra walka. Brakuje wymiarów pracy i zatem nie wiem ile kosztuje 1cm2 tego płótna. Płótno przybite porządnie do blejtramu.

Źródło: Allegro

Na polskim Allegro dużo taniej bo jedynie 160 złotych i w dodatku w gustownej ramie!


Józef Chełmoński (1849 – 1914)

Józef Chełmoński. Napad wilków, 1882

Warto zwrócić uwagę na sygnowanie tej pracy: ’ JOSEPH CHELMONSKI / a Paris 1882’. Malarz był u szczytu powodzenia, malował i sprzedawał, chyba głównie do Ameryki. Niedługo USA wprowadzą cła zaporowe na malarstwo i lukratywny rynek zamknie się również dla Chełmońskiego. Zanim to nastąpiło malarz tworzył prace jak ta prezentowana na aukcji w Siebers z szaleńczymi gonitwami końskimi, atakami wilków, olbrzymią dynamiką. Chełmoński był i jest krytykowany za ten okres paryski, komercjalizację, brak rozwoju, dostatnie życie. Gdyby tego nie było to oglądalibyśmy dużo gorsze podobne prace innych malarzy, jakie zresztą są tworzone do dnia dzisiejszego. ‘Gold standard’ stworzył właśnie Chełmoński na tego typu malarstwo monachijskie z wikami, śniegiem, strachem koni, walką o życie, i moim zdaniem nikt mu nie dorównał. 15,000 euro to smark a nie cena wyjściowa. Myślę, że praca nie osiągnie ceny ‘Sceny z Powstania Styczniowego’ ale powinna pobić najlepszego Wierusza. Proszę popatrzeć na Trójkę i ich przetażone łby.

Józef Chełmoński.Napad wilków, 1882 (sygnatura)

Lot 2179. Chelmonski, Józef Marian Boczki 1849 – 1914 Kuklówka Zarzeczna, polnischer Maler, Stud. an der AdBK in München. “Wölfe attackieren eine Troika”, Pferdeschlitten mit drei Männern werden in einer weitläufigen Schneelandschaft von einem Rudel Wölfe angegriffen, diese sich mit Gewehren verteidigend, unten rechts sign. und dat. 1882, Öl/Leinwand, HxB: 55/81 cm. Farbabplatzer, Farbberieb und Retuschen überwiegend am Bildrand, oben mittig größerer Kratzer mit Retusche. Provenienz: Aus der Privatsammlung eines Kunsthändlers in Lódz, tätig Anfang des 20. Jh. und seitdem in Familienbesitz. Beigefügt: Expertise von Tadeusz Matuszczak, Posen vom 15.01.2021 (in Polnisch). Echtheitsbestätigung von Herrn Tadeusz Matuszczak vom 15.01.2021 liegt in Kopie vor.

Józef Chełmoński.Napad wilków, 1882 (fragment)

Chelmonski, Jozef Marian Boczki 1849 – 1914 Kuklówka Zarzeczna, polski malarz, studiowal w Monachium. “Napad wilków”, sygnatura u spodu po prawej stronie, datowany 1882, olej na plótnie, 55×81 cm. Obraz pochodzi ze zbiorów marszandów z Lodzi aktywnych na poczatku 20-go wieku, od tego czasu w posiadaniu rodziny. Mozliwosc uzyskania raportu o stanie obrazu w jezyku polskim. Dodatkowo opracowanie stwierdzajace autentycznosc obrazu zredagowane przez Tadeusza Matuszczaka (z dnia 15.01 2021) któremu dziekujemy za wspólprace.

Opening 15,000 euro. Siebers. 03/24-27/21. Sold 150,000 euro

Józef Chełmoński (1849 – 1914)

Józef Chełmoński. Scena z Powstania Styczniowego, 1885

OUT OF THIS WORLD!

Ukazał sie w końcu katalog aukcyjny niemieckiego domy Siebers a w nim zaskakujące perły polskiego malarstwa XIX wieku. Po kolei będę je przedstawiał. Na początek najważniejsza praca z tego katalogu czyli ‘Scena z Powstania Styczniowego’ Józefa Chełmońskiego. Obraz uważany był za zaginiony ale obrazy tej klasy nie giną. Otwarciem tego obrazu jest 120,000 euro czyli niezwykła skromność bo proszę sobie wyobrazić wycenę w którymś z polskich domów aukcyjnych – przebicie Fangora w tym przypadku byłoby murowane. W jaki sposób Siebers wszedł w posiadanie tej kolekcji polskiego XIX malarstwa stanowi na razie tajemnicę ale to sie wkrótce wyjaśni. Praca Chełmońskiego ma wartość muzealną i spodziewam się zażartej walki najważniejszych rekinów lecz nie polskich domów aukcyjnych. Po co byłoby przepłacać później w jednym z nich? Aukcja na pewno zostanie mocno rozreklamowana w Polsce. Katalog Siebersa ma nawet polskie tłumaczenia a w dodatku wiekszość prac została zweryfikowana przez najważniejszych polskich ekspertów XIX wiecznego malarstwa – w przypadku Chełmońskiego był nim Tadeusz Matuszczak. W załączeniu podaję kilka katalogowych zbliżeń tego obrazu.

Józef Chełmoński. Scena z Powstania Styczniowego, 1885 (fragment)

Lot 2178. Chelmonski, Józef Marian Boczki 1849 – 1914 Kuklówka Zarzeczna, polnischer Maler, Stud. an der AdBK in München. “Bei der Rast”, vielfigurige Szene aus dem polnischen Aufstand 1863, in einer winterlichen Dorflandschaft, Pferde und Reiter vor einem Gehöft mit schneebedecktem Dach stehend, rechtsseitig zwei Bettler und im Hintergrund ein Pferdefuhrwerk mit Stroh, gemalt in Paris und 1895 in Wien ausgestellt, unten rechts sign. und dat. 1885, Öl/Leinwand, HxB: 64/123 cm. Auf Keilrahmen neu aufgezogen, rest., Retuschen, Craquelée, neu gefirnisst. Provenienz: Aus der Privatsammlung eines Kunsthändlers in Lódz, tätig Anfang des 20. Jh. und seitdem in Familienbesitz. Echtheitsbestätigung von Herrn Tadeusz Matuszczak vom 19.01.2021 liegt in Kopie vor.

Józef Chełmoński. Scena z Powstania Styczniowego, 1885 (fragment)

Chelmonski, Jozef Marian Boczki 1849 – 1914 Kuklówka Zarzeczna, polski malarz, studiowal w Monachium. “Szena z powstania styczniowego”, sygnatura u spodu po prawej stronie, datowany 1885, olej na plótnie, 64×123 cm. Obraz pochodzi ze zbiorów marszandów z Lodzi aktywnych na poczatku 20-go wieku, od tego czasu w posiadaniu rodziny. Mozliwosc uzyskania raportu o stanie obrazu w jezyku polskim. Dodatkowo opracowanie stwierdzajace autentycznosc obrazu zredagowane przez Tadeusza Matuszczaka (z dnia 19.1. 2021) któremu dziekujemy za wspólprace.

Opening 120,000 euro. Siebers. 3/24-26/21. Sold 450,000 euro

Józef Chełmoński. Scena z Powstania Styczniowego, 1885 (sygnatura)

Józef Chełmoński (1849 – 1914)

Józef Chełmoński. Polnische Sommerlandschaft, 1887

Każdy sam musi sobie odpowiedzieć na pytanie czy jest to szkic jaki wykonał Józef Chełmoński do jakiegoś obrazu czy też wykonał tę pracę ktoś inny. Widziałem sporo prac w muzeach tego malarza ale szkiców nie widziałem. Najbardziej przypomina ten obraz Jutrzenkę z MN w Krakowie, namalowany w 1891 roku. Tam jednak kolory nieba przechodzą płynnie jeden w drugi a na tym szkicu kolory nakładają się pasmami. Trudno oczekiwać jednak by szkic dorównał skończonej pracy. Jeśli znajdą się osoby gotowe kupić te pracę to nadal jest czas by popytać o nią grzecznie w muzeach i uzyskać ustną opinię kusztoszów. Tak bym sam tak postąpił. Nie jestem w stanie nic więcej napisać. Jakakolwiek praca Chełmońskiego to spora gratka, nawet szkic. Opinie czytelników mile są widziane.

Lot 1348. Chelmonski, Jozef 1849 Boczki – 1914 Kuklowka. Polnische Sommerlandschaft. Signiert. Datiert 1887. Öl/Lwd., 22 x 27 cm. Estimate 2,000 euro. Dusseldorfer Auktionshaus. 09/25/20. Sold 8,500 euro

Józef Chełmoński. Przed wschodem słońca. Jutrzenka, 1891. olej, płótno (68.5 x 109 cm). Muzem Narodowe w Krakowie

Józef Chełmoński (1849 – 1914)

Józef Chełmoński. Midnight Ride, 1873

Dwa duże oleje Józefa Chełmońskiego z aukcji w Sotheby’s. Pierwszy z nich, Nocna jazda, może wzbudzić szalone żądze posiadania, zarówno u kolekcjonerów lecz chyba głównie polskich domów aukcyjnych mogących spodziewać się dużego zarobku na odsprzedaży. Ta praca pochodzi z monachijskiego okresu jaki przerodził się wkrótce u malarza w komercyjnie znakomity (podobna tematyka) okres paryski. Tak roszalalych w pędzie koni chyba żaden z polskich ‘koniarzy’ nie był w stanie namalować. Nie zdziwiłbym się, gdyby cena osiągnięta za to rozmiarami wielkie płótno, przy dobrej reklamie (do jakiej się przyczyniam), znacznie przekroczyła estymację. Myslę, że 500,00 funtów pownno być łatwo osiągnięte.

Druga praca jest spokojna, powstala już po powrocie artysty z Francji i wielu bardziej ceni sobie ten okres od tego komercyjnego. Każda praca Chełmońskiego jest dużym wydarzeniem na rynku. O obu będzie się sporo mówić i napięcie będzie rosło.


Lot 36. JÓSEF CHELMONSKI 1849 – 1914. Midnight Ride, signed, dated and inscribed JÓZEF CHELMOŃSKI / 1873 – Monachium lower left, oil on canvas, 96.5 by 182cm., 38 by 71½in. Provenance: Maria Zaleska, France (by the 1930s); thence by descent. Exhibited: New York, The Metropolitan Museum of Art, Nineteenth Century Polish Paintings: A Loan Exhibition, 1944, no. 16 (as Midnight Ride), illustrated in the catalogue; Montreal, McGill University, Polish Art Exhibition, 1966

A sleigh charges through the snow on a winter’s night. Driven by a man whose face is concealed by a plume of black hair, his passenger is a woman whose nostalgic gaze is a reminder of what, or whom, she might have left behind in the haste of her departure. The intensity and power of the composition is further enhanced by the yellow cape ruffled by the wind and by the exhaustion palpable in the horses’ faces.

Born in Boczki, a small village near Lowicz in central Poland, Chelmonski learned basic drawing technique from his father. At the age of thirteen, he began training with Wojciech Gerson at the Warsaw School of Drawing and – thanks to the assistance of fellow Polish artist Josef Brandt – continued his studies at the Munich Academy of Fine Arts. In 1875 Chelmonski moved to Paris where he developed an impressive international reputation through the promotional efforts of his dealer Adolphe Goupil. By the late nineteenth century, Chelmonski’s compositions were eagerly sought by many prominent British and American collectors who coveted the artist’s depictions of Polish peasant life and of Troikas and Chetverkas (threesomes and foursomes) galloping across the steppe in particular. A smaller canvas of this same subject, dated 1879, is in the Muzeum Śląskie, Katowice, Poland. Estimate 200,000-300,000 GBP. Sotheby’s. 07/10/19 (19337500)


Józef Chełmoński. Hunting in the Meadows, 1895

Lot 38. JÓSEF CHELMONSKI 1849 – 1914. Hunting in the Meadows, signed and dated JOSEF CHELMONSKI / 1895 lower right, oil on canvas, 74 by 117cm., 29 in by 46in. Provenance: Maria Zaleska, France (by the 1930s); thence by descent. Estimate 30,000-50,000 GBP. Sotheby’s. 07/10/19 (1968750)