Lot 136. Igor Mitoraj (1944-2014). Experimentation multicentrique, Articulations, Pfizer 83-84 (/500). Bronze, diameter 9 cm. Title on the back, unnumbered (/500). Signed on the front. Start price 330 euro. Estimation €400 – €800. Art Krak. 01/29/25. Not sold

O medalach Articulation Igora Mitoraja pisałem na osobnej stronie blogu: https://polishartcorner.com/igor-mitoraj/. Zostały one wybite w brązie w ogromnej ilości, nie wiadomo nawet w jakim precyzyjnie nakładzie, na zlecenie firmy farmaceutycznej Pfizer prawdopodobnie jako drobne podarunki dla lekarzy (podobnie jak Perseusze i inne). Są one sprzedawane jako serie po 500 sztuk każda, znaczone literami od A do M wraz z kolejnym numerem od 1 do 500. Nie spotkałem do tej pory serii tego medalu o literach N i dalszych. Inaczej mówiać, w obiegu znajduje się 500 sztuk medali z literą A, 500 sztuk medalu z literą B, etc, aż do litery M. W sumie mamy w ciagłej sprzedaży 13×500=6,500 sztuk a może 7,000. Krążki są wytłaczane z numerem 500 do którego później dobija sie już ręcznie literowy numer serii wraz z kolejną liczbą.

Jeśli rozważymy ten nakład z punktu widzenia numizmatyki to te medale są bardzo pospolite i nie mają i powinny mieć dużej wartości. Z punktu widzenia kolekcjonera sztuki te medale są równiez pospolite i mają charakter wyrobów pamiątkarskich, tak jak odlana Syrenka warszawska czy Lajkonik krakowski. We Francji można je kupić w okolicach 100 euro na różnych aukcjach i są niemal w ciągłej sprzedaży. W Polsce medale doznają namaszczenia świętym olejem galeryjnym z ceną zwykle powyżej 300 euro.

Do napisania tego komentarza skłoniła mnie obserwacja, że krakowska firma Art Krak sprzedaje ten medal BEZ numeracji literowej. Czy jest to zatem cymes porównując do monety wybitej przypadkowo, przez pomyłkę, na przykład bez znaku mennicy i znalezionej przez szczęśliwca na rynku? Wydaje mi się, że tak nie jest i możemy mieć dużo groźniejszą sytuację. Być może takich niemumerowanych medali jest znacznie więcej i one wkraczają dopiero na aukcje. Powstaje kolejne zamieszanie na rynku tych pamiątek i nie wiadomo co jeszcze przyszłość przyniesie. Należy pogratulować firmie Art Krak za pokazanie fotografii obu stron medalu a tym samym pokazanie kolejnej odsłony tego procederu.

Być może jest to niezauważony przez numeratora krążek a może tych nieoznaczonych krążków jest kilka tysięcy czekających na swoje wejście na rynek(?) – nie wiadomo. Jego cena estymacyjna (400 – 800 euro) jest godna zanotowania jako że Art Krak chyba namaścił świętym olejem galeryjnym każdą ze stron po kilka razy.

Lot 544. Igor MITORAJ (1944/2014) after. Male torso. Large brown patina bronze, signed and numbered on 1000. Travertine base. Height : 38 cm excluding base (48 cm with base). Estimate 3,500 – 4,000 euro.

Komercjalizacja niektórych rzeźb Igora Mitoraja, dokonana zapewnie za zgodą i wiedzą mistrza, prowadzi obecnie do zamętu na rynku i do tworzenia falsyfikatów niektórych jego prac. Coraz więcej odlewów jego rzeźb z napisem d’apres (after) pojawia się na aukcjach zagranicznych jak też w Polsce, choć w kraju nie uświadczysz (nie)dyskretnego napisu d’apres. Niech jako przykład posłużą rzeźby Perseusza, wykonane na zlecenie francuskiego Artcurial w olbrzymiej ilości ok 6,000 egzemplarzy, jako serie literowo numerowane, każda po 1,000 egzemplarzy. Te egzemplarze można kupić we Francji na aukcjach niemal codziennie za około 4,000 euro (w galeriach oczywiście jest tam znacznie drożej), natomiast w Polsce aukcyjne ceny wywoławcze to około 30,000 złotych (ok 7,000 euro) z rekordowymi sprzedażami ok 70,000 złotych (ok 16,000 euro). Rynek polski w tym przypadku żeruje głównie na niewiedzy a czasami głupocie klientów bo dlaczegóż kilkakrotnie przepłacają za to co mogą kupić taniej kilkaset kilometrów na zachód od granic. Te 6,000 Perseuszów to wielka i zwarta amia z brązu, niewiele mająca wspólnego z kolekcjonowaniem. Na domiar złego od kilku lat zaczęły pojawiać się trefne odlewy z tych prawdziwych 6,000 sztuk, określane właśnie jako d’apres. Ile tych falsów wykonano to nie wiem ale coraz to nowe egzemplarze z nowymi numerami znajduję na rynku.

O tym jak odróżnić wtórny odlew (falsyfikat) Perseusza od prawdziwej rzeźby, jednej z 6,000 egzemplarzy, pisałem niedawnio (https://polishartcorner.com/2024/11/23/falsyfikaty-brazow-igora-mitoraja-na-rynku-francuskim-oraz-juz-polskim/) i nie będę się obecnie powtarzał. Jeśli dom aukcyjny podaje w opisie, że jest to wtórny odlew to można temu przyklasnąć. Tak się właśnie stało w przypadku pokazanej rzeźby w Martin et Associes. Gorzej, gdy one docierają na polski rynek jako autentyczne. Tak się dzieje już od kilku lat głównie w polskich galeriach oraz na Allegro. Rzeźby takie oferowane są po ‘okazyjnie’ niskiej cenie – Perseusz za ok 20,000 złotych porównując do cen w domach aukcyjnych w których trzeba dodatkowo uiścić ok 20% opłaty aukcyjnej oraz ok 5% praw autorskich. Czytelnicy pisali już do mnie w tej sprawie lecz niestety wtedy, gdy przez swoją nieostrożność stali się właścicielami takiego wtórnego odlewu. Pytali o eksperta, który mógłby poświadczyć swoim autorytetem, że to jest rzeźba z nieprawego łoża. Te pieniądze chyba jednak im przepadły bo ekspertów w Polsce od Perseuszów nie ma i nie będzie jako, że ci mocarze intelektu zajmują się bardziej intratnymi ekpertyzami płócien Rubensów.

W katalogu nadchodzącej aukcji w Martin et Associes znajdują się dwa Perseusze okreslone jako d’apres. Jeden z nich omawiałem poprzednio zaś obecnie doszedł ten drugi przedstawiony powyżej nowo-odlew. Generalnie, zainteresowanie unikatowymi, jednostkowymi rzeźbami Igora Mitoraja jest ogromne wśród kolekcjonerów, tudzież jego pracami wykonanymi w niskim nakładzie (8-12 egzemplarzy). Rzeźby wytworzone powyżej 100 aż do kilku tysięcy egzemplarzy są skierowane do osób pragnących mieć pamiątkę po artyście. Te masowo produkowane produkty są z jakiegoś powodu drogie i bardzo drogie, zwłaszcza w Polsce. Zauważyłem, że zainteresowanie nimi jednak spada o czym może świadczyć nieudana grudniowa aukcja w Desie-Unicum ‘pamiątkarskich’ prac Igora Mitoraja (https://desa.pl/en/art-auctions-results/igor-mitoraj-love-for-ancient-world/). Na stronie firmy podano, że spośród 10 prac tam wystawionych żadnej nie sprzedano, choć w innym miejscu Desa stwierdziła, że sprzedano prac Mitoraja za (marne) 54,000 złotych. Być może wiedza i świadmość powoli docierają do drobnych kolekcjonerów co warto a czego nie warto kupować. Dla kontrastu warto nadmienić, że Polswissart sprzedał we wrześniu ubiegłego roku jakiemuś krezusowi, a może muzeum, monumentalną rzeźbę Centuriona (jeden z dwóch wykonanych egzemplarzy) za 4,300,000 złotych.

Sprowadzając do absurdu: Centurion z Polswissart warty jest cenowo jedynie ok 100 Perseuszów licząc po dolnych wycenach w Desie-Unicum. 6,000 wykonanych Peseruszów na zlecenie Artucurial może mieć teoretyczną wartość w Polsce około 240 mln złotych(!) (licząc średnio 40,000 złotych za sztukę) czyli połowę rocznego obrotów antyków na wszystkich aukcjach w Polsce. Sprowadzajmy zatem do kraju Perseusze i Asklepiosy i szukajmy 10,000 zainteresowanych tymi rzeźbami bo może tylko wtedy ‘ruszy’ z kopyta niemrawy w 2024 roku rynek antyków.