Lot 118. Tadeusz MAKOWSKI (1882-1932). Village animé en Bretagne. Huile sur toile, signée en bas à gauche. 33 x 55 cm. Oger-Blanchet. 12/12/25. Sold €21,000
Obraz był lecz ‘wybył’ już z katalogu. Zdążyłem jedynie zachować screen shot. Prawdziwy? Nieprawdziwy? Brak amunicji.
Lot 179. Tadé (Tadeusz) MAKOWSKI (1882-1932). Enfants devant une cage, 1929. Encre et aquarelle. Signée en pied. 24,5 x 35,5 cm à vue. Cadre.
Provenance :
– Mes Laurin-Guilloux-Buffetaud, Hôtel Drouot, 23 mars 2001, lot 105.
– Selon le propriétaire, l’oeuvre proviendrait de la collection de Włodzimierz (Vladimir) Bugiel, dispersée au début des années 2000 par son fils, Jean Bugiel. La cage d’oiseaux revient fréquemment dans l’oeuvre de Tadé Makowski : dès 1920, dans Enfants devant la cage (reproduit dans Léon-Martin, Tadé Makowski, Paris, 1935, pp. 20-21), puis en 1929 dans Les Oiseaux de la collection Jean Aron (Léon-Martin, pp. 16-17), ainsi que dans Les Enfants devant la cage avec le canari, conservé au Musée national de Varsovie. Estimate 6 000/8 000 €. Ader. 09/30/25. Sold €24,000
Czas rozpocząć prezentację poloników zawartych we wrześniowym katalogu francuskiej firmy Ader. Pojawienie się na rynku nawet drobnej lecz prawdziwej, pracy Tadeusza Makowskiego to święto.
Można jutro rzucić się w wir walki aukcyjnej.
Lot 38. Tadé/Tadeusz MAKOWSKI (1882-1932). Le Peintre. Crayon et estompe sur papier Signé en bas au milieu : Tadé Makowski Haut. 29,7 cm – Larg. 22,7 cm à vue Provenance : vente Ader Picard Tajan, le 8 Juin 1977, Drouot Rive Gauche, n°49. Bibliographie : Wladyslawa Jaworska, Tadeusz Makowski, Krakow, 1949. Estimation : 4 000 € – 6 000 €. Libert & Associes. 12/13/24. Sold 8,800 euro
Lot 155. Tadeusz Józef MAKOWSKI (1882-1932). Bouquet of roses in a vase, circa 1916-1920. Oil on canvas signed lower right, countersigned and titled on the back: Roses. Height 55 cm – Width : 38 cm. Estimate 10,000 – 15,000 euro. Ouest Enchères Publiques. 01/27/24. Sold 10,000 euro
Tadeusz (known as Tadé) Józef was born in Oświęcim, Poland, in 1882. He studied literature at Jagiellonian University from 1902 to 1906, and painting at the Krakow Academy of Fine Arts from 1903 to 1908. In 1908/1909, he moved to Paris, where he spent the rest of his life. During the Great War, he took refuge in Brittany, where he rubbed shoulders with another Polish painter, Wladyslaw Slewinski. Inspired first by the work of Puvis de Chavanne, then by Cubism, it was in Brittany that he returned to nature, looking closely at Flemish and Dutch painting, Polish folklore and naive realism. His distinctive, instantly recognizable style emanates softness and lyricism. Known as a landscape painter, he painted scenes of peasant life, often depicting children in images of everyday life and masquerades. He also created still lifes and bouquets of flowers, which he painted on canvases with elongated formats, and in a range of light, soft colors: colored whites, beiges, light greens (Cf. e.g. Fleurs de champs avec épis, ca 1916, National Museum Krakow; Fleurs des champs (Flowers), ca 1920, Iris dans un vase blanc, ca 1920, National Museum Warsaw). Bouquet de roses dans un vase belongs to this series of bouquets in tall vases, both simple and decorative.
This work is presented jointly by Cabinet Brun-Perazzone and CEBM-Cabinet d’expertises Bobrowska-Mielniczuk.
Zawsze doradzam ostrożność, gdy dom aukcyjny dołącza nadmiernie długi życiorys znanego malarza do sprzedawanego obrazu – obrazu, który swoim widokiem budzi wątpliwości. Pudrowanie pracy Tadeusza Makowskiego informacjami biograficznymi znanymi z książek, opracowań, esejów stawarza wrażenie braku profesjonalizmu ekspertów. Dodatkowo, podpieranie autentyczności pracy przez aż dwóch ekspertów (Cabinets) stwarza odmienne wrażenie od zamierzonego. Przypomnę galimatjas jaki powstał niedawno, gdy dwóch polskich ekspertów podpierało autentycznośc Świętej Rodziny warsztatu Rubensa z Polswiss Art i te dwie ekspertyzy (utajnione dla publiczności) jedynie ośmieszyły obu ekspertów. Jak mawia redaktor Stanisław Michalkiewicz „Czysty typ nordycki i bez mydła jest czysty”. Dobrej pracy może wystarczyć w opisie imię i nazwisko astysty, rok powstania (jeśli znany), medium, wymiary pracy, oraz koniecznie proweniencja z historią wystawienniczą jeśli taka miała miejsce.
Ostrożności w ocenie nigdy nie jest za wiele bo obraz może być prawdziwy lecz bardzo nietypowy dla artysty – może być nieudany. W przypadku tej kwiatowej martwej natury Tadeusza Makowskiego można mieć podobne wątpliwości. Moim zdaniem obraz jest bardzo nieudany i wygląda na pracę kupioną na pchlim jarmarku z dopisaną później, rzucającą się w oczy (by nie było żadnych wątpliwości) dobrze widoczną sygnaturą. Dlaczego Tadeusz Makowski miałby tak wyraźnie sygnować takiego knota i kontrsygnwać z tyłu? Artysta miał czasami taki, co prawda, zwyczaj lecz były to prace dobrze przemyślane i wykończone. Tę sprawę sygnatury trudno wyjaśnić i mogę oczywiście się mylić. Pozostaje zatem przyjrzeć się samej pracy.
Na pracy mamy przedstawiony biały wazon z bukietem białych kwiatów, być może róż. Wazon namalowany jest bez cienia trójwymiarowości, jest to bardzo płaski wazon nie wybijający się z tła. Dodatkowo, wazon ten ma jakieś bliżej nie wyjaśnioną konstrukcję: ramiona (uszy) do góry, jak też do idące do dołu. Budzi zaciekawienie trójwymiarowe brązowe zakończenie tych uszu idących do dołu. Trudno jest zrozumieć budowę tego wazonu.
Dwa Cabinety podpierają autentyczność tej pracy i posyłają zainteresowanych do przyjrzenia się martwym naturom namalowanm przez Tadeusza Makowskiego przechowywanym w dwóch polskich muzeach: w MN w Warszawie i MN w Krakowie. Zatem przyjrzyjmy się w skupieniu sześciu muzealnym pracom namalowanym przez tego artystę w sugerowanycm przez ekspertów przedziale lat 1916 – 1920.
Wstydliwie, dom aukcyjny i jego Cabinet d’expertises Bobrowska-Mielniczuk nie wspominają o proweniencji pracy z aukcji. Dlaczego to jest taką tajemnicą? Dom aukcyjny zamiast proweniecji podaje estymację 10,000 – 15,000 euro, która jest niska jak dla prawdziwego oleju Tadeusza Makowskiego lecz wysoka jak naśladownictwo. Wiele osób może pomyśleć, że proweniencją jest jarmark na Kole w Warszawie.
PS-1. Moge się mylić w wojej ocenie i dlatego zachęcam do przemyśleń. Opinię domu aukcyjnego chętnie zamieszczę bo ona wcale nie musi pokrywać się z moją opinią.
PS-2. Porównanie sygnatur może być zazwyczaj mylące lecz zachęcam do przyjrzenia się sygnaturze z obrazu aukcyjnego, moim zdanem bardzo chwiejnej i niepewnie kładzionej, zwłaszcza temu fantazyjnemu zawijasowi przed pierwszą literą nazwiska. Grafolog mógłby też przyczepić i do innych liter, np. literze ‘o’ skadającej się z dwóch połówek. Urojenia?
Załączam treść listu (PDF), który otrzymałem dzisiaj (02/12/24) od Dr Ewy Bobrowskiej i Marka Mielniczuka:
Moja replika:
Szanowni Państwo,
Jesteście ekspertami a ja jestem laikiem i jako laik podzieliłem się swoimi uwagami bo ten opis katalogowy był bardzo zdawkowy. Rzeczywiście, obraz oglądałem na ekranie a nie w naturze.
Nigdzie nie podważałem autentyczności tej pracy pisząc jedynie, że może być to nietypowy (wątpliwy, nieudany – tych okresleń użyłem) obraz Tadeusza Makowskiego i wymagający dyskusji. Padło z mojej strony szereg uwag, które zbywacie jako eksperci, koncentrując się na urażonym własnym ego.
Skoro odnieśliście się w opisie do prac przechowywanych w polskich muzeach to dlatego te prace muzealne pokazałem. W moich oczach czyli nieprofesjonalisty-kolekcjonera, praca z aukcji traci na tym porównaniu. Nie pofatygowaliście się odnieść się do innej martwej natury kwiatowej, w tym samym (?) wazonie, pochodzącej z Desy, również inaczej namalowanej (moja nieprofesjonalna opinia).
W sumie, taka odbiegajaca praca Tadeusza Makowskiego wymagała lepszego omówienia bo biografię artysty wszyscy chyba dobrze znają – nie oszukujmy się, obrazem tym byli prawdopodobnie najbardziej zainteresowani polscy kolekcjonerzy dobrze znającego życiorys artysty. Zamiast rozbudowanej biografii można było napisać esej podobnej długości wyjaśniający dlaczego ta praca wygląda odmiennie. To w końcu powinno należeć do zadań ekspertów.
Nie tylko we Francji ale chyba w większości domów aukcyjnych na świecie anonimowość sprzedających i kupujących jest chroniona. Niemniej, domy aukcyjne w przypadku ważnego obrazu czy ważnego artysty podają pewne szczegóły proweniencji np. obraz był w posiadaniu właściciela od 50 lat, poprzedni właściciel kupił obraz do artysty, etc. Takich szczątkowych lecz istotnych informacji należałoby również spodziewać się dla tego obrazu wycenionego na 10,000 – 15,000 euro.
Mój wpis nie godził w niczyje dobre imię lecz miał spowodować profesjonalne odniesienie się przez ekspertów do sygnalizowanych wątków związanych z tym obrazem byśmy wszyscy czegoś od nich mogli się nauczyć.
Z wyrazami szacunku, JD (02/12/24)
Z dużym opóźnieniem, dzięki komentarzowi czytelnika opublikowanego na blogu, zwróciłem uwagę na wpis na temat tego obrazu, który pojawił się 9 stycznia 2024 w krakowskich Sztukach Pięknych, https://sztukipiekne.pl/polska-sztuka-na-zagranicznych-aukcjach-9-stycznia-2024/. Nie znałem wcześniej tej opinii. Wykonałem właśnie jej ‘screen shot’:
Wygląda na to, że Sztuki Piękne pozytywnie pierwotnie odniosły się do autentyczności tego obrazu, zwracając jedynie uwagę, iż martwe natury Tadeusza Makowskiego nie są aż tak poszukiwane na rynku. Podejrzewam, że ‘łapka’ z palcem do góry była wówczas zielona. Zastanawiam się, dlaczego dopiero po listach czytelników nastąpiła pewna reflekcja zespołu redakcyjnego i kolor tej łapki zmienił się na szary (obraz umiarkowanie polecany za 10,000 euro). Wydaje mi się, że zabrakło pewnej reflekcji i zastanowienia się jaką jakość reprezentuje ten obraz. Sam miałem wiele pytań, które przedstawiłem na blogu i które to wywołały do tablicy obrażonych ekspertów z Paryża. Ich protest zamieściłem (zamieszczony jest powyżej) ale nie dowiedziałem się z niego niczego nowego, oprócz tego, że tym ekspertom należy bezwzględnie wierzyć skoro są ekspertami. Ciekawi mnie, czy moi przyjaciele ze Sztuk Pięknych otrzymali spodziewaną pisemna eskpertyzę z Paryża bo Sztuki Piękne to poważna instytucja, na pewno czytana w Paryżu i chyba trudno ‘olewać’ jej poważne troski, porównując z moim szmacianym blogiem. Sztuki Piękne odnoszą się jedynie do różnicy sygnatur i serdeczne dzięki czytelnikom, że zwrócili temu portalowi na to uwagę bo inaczej zielona ‘łapka’ nadal mogłaby polecać ten niezwykły swoim pięknem obraz. (02/28/24)
Szable w dłoń Panowie i Panie! Jest o co walczyć za kilka dni. Obraz klasy muzealnej o proweniencji bez skazy. Oby Wam się ta praca nie wyknęła z rąk i nie podkupila Was ‘kolekcja instytucjonalna’ z Warszawy. Walczcie!
Lot 118. Tadeusz MAKOWSKI (1882-1932). Les petits modèles, 1929. Huile sur toile. Signée en bas à droite. Resignée, titrée et datée au dos de la toile. 50 x 61 cm Provenance : – Ancienne collection Jean Arona, marchand d’art à Paris – Collection particulière, Normandie. Bibliographie : Wladyslawa Jaworska, Tadeusz Makowski. “Life and Work/ Zycie I Tworczosc”, Wroclaw, Ed. Danuta Pecold, 1964, no. 527, p. 356. Estimate 80,000 – 120,000. Delon – Hoebanx. 11/29/23. Sold 160,000 euro
Makowski étudie les beaux-arts et la philosophie à Cracovie dès 1902. Artiste pluridimensionnel, il peint, joue au théâtre et conçoit des marionnettes pour des pièces satyriques dans un cabaret célèbre de la ville. Il s’installe en 1908 à Paris, y rencontre les cubistes de Montparnasse et fréquente Léger, Picasso, Mondrian, Archipenko, Apollinaire et Gromaire. Pendant la première guerre mondiale, il rejoint son compatriote, le peintre Slewinski en Bretagne et s’y exerce à la peinture folklorique et aux paysages. Dans les années vingt, l’artiste s’intéresse au travail du Douanier Rousseau et réalise des œuvres inspirées par la simplicité du quotidien. Notre œuvre, Les petits modèles, 1929, se rattache à la troisième période de production de l’artiste qui commence vers 1927 ; l’enfant y est transformé en une figure métaphorique d’enfant-marionnette. Ces petits personnages taillés dans le bois, sont formés -à la manière d’un Pinocchio- d’éléments géométriques, un peu raides et maladroits. Leurs têtes sont curieusement très rondes et ils portent -comme dans notre tableau- des chapeaux en ellipse. Les yeux ronds des enfants et leurs troncs cylindriques se détachent nettement de l’univers géométrique structuré par les chaises et les tuyaux anguleux du poêle. L’artiste oppose dans cette scène, les lignes et les angles droits du monde des adultes aux courbes, sphères et ventres rebondis de celui des enfants. Ce langage pictural simplifié, presque un peu brute, fait pourtant naître une composition d’une réelle poésie, la lecture de cette œuvre n’en est que plus équivoque. Dans cette scène, située dans une masure dépouillée, les enfants jouent autour du poêle. Makowski nous dépeint ici un univers remplit de mystère grâce à une mise en scène insolite à la fois douce et teintée d’humour (peut-être ironique) et qui nous donne à penser que ces petits héros de la vie quotidienne seraient rentrés un peu trop tôt dans le monde des adultes.
Lot 25. Tadeusz Makowski (Polish, 1882-1932). Letter with an Illustration of a Cow and a Man on the reverse, signed ‘Votre bien dévoué, / Makowski’ (lower right of the letter), pen, graphite, and wash on paper, 31.5 x 21.0 cm (12 3/8 x 8 1/4 in); unframed. Estimate $5,000 – 7,000. Bonhams. 11/02/23. Sold $2,500
Imponująca kolekcja prac Tadeusza Makowskiego. Ciekaw jest zakulisowych informacji i opinii.
Lot 29. Tadeusz Makowski (Polish, 1882-1932). The Fountain in the Village Square, signed ‘Makowski’ (lower right); signed ‘Makowski’ (on the reverse), oil on wood, 27.0 x 46.0 cm (10 5/8 x 18 1/8 in); framed 42.5 x 61.5 x 3.0 cm (16 3/4 x 24 1/2 x 1 1/5 in). Estimate $25,000 – 35,000. Bonhams. 11/02/23. Sold $22,000
Lot 31. Tadeusz Makowski (Polish, 1882-1932). Vieilles Maisons à Lorey, signed ‘T. Makowski’ (lower left); signed, titled, inscribed ‘Tadé Makowski / Vieilles maisons à Lorey / Paris (on the reverse), oil on canvas, 33.0 x 55.0 cm (13 x 21 5/8 in), framed 49.0 x 70.5 x 3.0 cm (19 1/4 x 27 3/4 x 1 1/5 in). Estimate $30,000 – 50,000. Bonhams. 11/02/23. Sold $48,000
Lot 34. Tadeusz Makowski (Polish, 1882-1932). Fleurs en Plein Air, Paris, signed ‘Tadé Makowski’ (lower left); signed, titled, and inscribed ”Tadé Makowski / Fleurs en Plein Air / Paris’ (on the reverse), oil on canvas, 33.0 x 55.0 cm (13 x 21 5/8 in), framed 41.0 x 62.5 x 4.5 cm (16 1/8 x 24 5/8 x 1 4/5 in). Estimate $35,000 – 55,000. Bonhams. 11/02/23. Sold $50,000
Lot 54. Tadeusz Makowski (Polish, 1882-1932). Fillette, signed ‘Tade Makowski’ (lower center); signed, titled and inscribed ‘Tade Makowski / Fillette / Paris’ (on the reverse), oil and charcoal on canvas, 41.0 x 27.0 cm (16 1/8 x 10 5/8 in); framed 54.5 x 40.5 x 4.0 cm (21 3/8 x 16 7/8 1 1/2 in). Estimate $40,000 – 60,000. Bonhams. 11/02/23. Sold $28,000
Lot 61. Tadeusz Makowski (Polish, 1882-1932). Woman with Chickens, signed ‘Makowski’ (lower right), oil on panel, 47.3 x 65.4 cm (18 5/8 x 25 3/4 in); unframed. Estimate $60,000 – 80,000. Bonhams. 11/02/23. Sold $30,000
Lot 64. Tadeusz Makowski (Polish, 1882-1932). Study for Jazz, 1929, signed ‘Tadé Makowski’ (lower right), mixed media with crayon and gouache on smooth paper, 28.4 x 38.0 cm (11 3/16 x 14 15/16 in); unframed. Estimate $4,000 – 6,000. Bonhams. 11/02/23.Sold $34,000
Lot 65. Tadeusz Makowski (Polish, 1882-1932). Accordion Player, signed and dated ‘Tadé Makowski/1929’ (on the reverse), charcoal and pencil on paper, sight size 23.5 x 30.5 cm (9 1/2 x 12 in), framed 37.0 x 44.0 x 2.5 cm (14 1/2 x 17 1/4 x 1 in). Estimate $5,000 – 7,000. Bonhams. 11/02/23. Not sold
Lot 67. Tadeusz Makowski (Polish, 1882-1932). Two Figures, unsigned, charcoal and pencil on paper, 22.5 x 30.0 cm (8 7/8 x 11 13/16 in); framed 34.5 x 42.0 x 2.5 cm (13 1/2 x 16 1/2 x 1 in). Estimate $10,000 – 15,000. Bonhams. 11/02/23. Sold $6,500
Lot 68. Tadeusz Makowski (Polish, 1882-1932). Gathered Together, 1931, signed and dated ‘Tadé Makowski / 1931’ (on the reverse), mixed media including charcoal, pastel, and watercolor on paper, sight size 31.0 x 26.8 cm (12 1/4 x 10 1/2 in); framed 44.0 x 40.0 x 2.5 cm (17 1/2 X 15 3/4 x 1 in). Estimate $15,000 – 20,000. Bonhams. 11/02/23. Sold $12,000
Nie widziałem tego oleju Tadeusza Makowskiego. Może wkrótce?
Komentarz od czytelnika, który przysłał mi link do tej aukcji i wyniku: „Co za walka w porównaniu do ceny startowej”. Dziękuję za wzbogacenie blogu. Amen
Czytelnik Krakauer wyjaśnił, że praca ta jest falsyfikatem.
Lot 180. Tadé MAKOWSKI (1882-1932) : “Les enfants déguisés“. Technique mixte sur carton, signée en bas à droite et datée 29. Contresignée, contre-datée et située Paris au dos, ainsi que deux cachets à l’encre. Cadre estampillé Emile BOUCHE. Dimensions à vue : 24 x 31 cm. Estimaton: 3 000 € – 5 000 €. BELLE VENTE CATALOGUEE – Me MIALLON. 03/05/23. Adjugé à 13 600 €
Ten olej Tadeusza Makowskiego bardzo zainteresuje szerszy krąg polskich kolekcjonerów. Aukcja w Sotheby’s, wcześniej tutaj zapowiadana (Fangor, Winiarski, Beksiński), przedstawia w zasadzie malarstwo współczesne, mocno abstrakcyjne. Perełka Tadeusza Makowskiego, którą można łatwo przeoczyć.
Lot 8. Tadeusz Makowski Polish 1882 – 1932. Enfant, signed Tadé / Makowski lower left and signed, inscribed and numbered Tadé Makowski / Enfant / Paris 4 on the reverse, oil on canvas. Unframed: 65.5 by 46cm., 26 by 18in. Framed: 78 by 58.5cm., 30¾ by 23in. Provenance: Property from a French Private Collection. By descent in the family of the present owners. Estimate 50,000 – 70,000 euro. Sotheby’s. 11/29/22. Sold 100, 800 euro
Szkic rysunkowo-kredkowy, atrybucja znanej pracy Tadeusza Makowskiego Szewc był licytowany we Francji z ceną szacunkową 600 – 800 euro. Ku uciesze i zakoczeniu domu aukcyjnego praca ta została sprzedana za 10,000 euro. Być może ktoś miał dobre informacje o proweniencji i uznał, że jest to szkic rzeczywiście Tadeusza Makowskiego lub walczyła grupa suckers i wygrał chief sucker. Co na to inni?
Lot 1. Attribué à Tadeusz MAKOWSKI (1882-1932). Le Sabotie, vers 1927 – 1930. Fusain, encre et aquarelle signé en bas à gauche. 30,5 x 23 cm. (Papier épais contrecollé sur carton. Deux petits trous dans les parties blanches, probablement frottées ou grattées, en bas à gauche et en bas à droite et deux trous de puniases en haut au centre). Oeuvre en rapport: Varsovie, Musée National d’Art, n° MPW 1115 MNW. Estimate 600 – 800 euro. Côte Basque Enchères Lelièvre – Cabarrouy. 11/05/22. Sold 10,000 euro
Polish Art Corner 